Aw vang khaw mawi chul lo te in

Saisen te a tual chai na vangkhua, kan tan hian i hlu chuang e

Motto: "Khua leh tui, ram leh hnam tan a mi tang kai nih"

Mah ni Pian leh murna leh khawsakna hmangaih lo chu ram leh hnam tana mi tangkai a ni ngai lo vang

Tuesday, September 1, 2009

MI REL LEH SAWICHHIAT HI!

By: Thangmawia
San Chaung
Yangon

“Thlanmuala mu tawh te ai hian a chhuk a chhova vak thei, tawngkam thlum leh sur tak tak min hlantute hi an lo hlauhawm zawk daih a ni tih thuruk pawh chu mi sawi hriat vang ni lovin, keima nun ngeiin kum sawm chhung hian ka fiah chiang hle a ni.”
L. Keivoma

A chunga tawngkam hi L. Keivoma’n “LALNUNNEMI” thawnthu-ah a changtupa (a character) hmanga a sawi chhuah a ni a, ngaihtuah neuh
neuh tur a tam hlein ka hria. L. Keivoma chu kan hre theuh va, lehkha
ziakmi a ni a, Mizo literic zingah a thawhhlawk ber pawl a ni hial awm
e. Thu tha tak tak a ziak a, a thuziakah zofate zirtur thuril tak tak
a phum teuh thin. “BAWKTLANG THAWNTHU” -a a thuziak then khatah phei
chuan eng vanga chung thawnthute chu ziak nge a nih a, chhiartute
engnge a chah duh tih pawh a thai lang nghe nghe.

Mizote hian thlanmual leh mitthi thlarau hi kan hlau thin hle a.
Zanah thlanmualah kan kal ngai meuh lova, upate pawhin thim hnuah
thlanmual pal tlanga in lam pan emaw, khualzin emaw an duh ngai lo.
Engvangah nge? A chhan tam tak a awm ngei ang. Pi pute atangin zanah
mitthi thla (mi then khatte thla) chu hrang thinah kan ngai a. A bikin
thlanmualah mitthi thlarau emaw ramhuai emaw chu inlar turah kan ngai
bawk. Hengte avang hian thlanmual hi kan hlau thin. Tin, chung ramhuai
leh thlarau hmuh chu a hmutu chungah chhiatna eng emaw thleng turah
kan ngai bawk thin.

L. Keivoma chuan chung thlanmuala mu tawhte (thla) ai chuan la dama
te hi an hlauh awm zawk a ti a. A bik takin mi rel hmang, tawngkam
thlum leh sur tak tak hmanga dawt puarpawleng sawi thiamte hi an
hlauhawm zawk daih a ti a ni. “LALNUNNEMI” thawnthu-ah hian thudik hre
chiang hauh lova hmuh leh hriat apiang a hluarzawng leh a chhezawnga
sawi that lohzia a hmuh theih a. Tin, itsikna (la damte rilru/thlarau
sual) avang leh khawtlang mipuite kam tam avangin mi thenkhat chunga
chhiatna a thlen theihzia a tarlang chiang hle bawk. In hmangaih tak
nula leh tlangvalte inkara itsiktute hem thlak chu chaw tak khuka khuk
puiin vangtlang kam tam zet (kam tam thlarau) chuan tlangau ang maiin
a au chhuahpui a. Chuchuan chu nula leh tlangvalte hmangaihna par vul
lai chu thliakin, pawisak nei hauh lovin a rap hrual a, engtikah mah
vul leh thei tawh lo turin a siam a ni. A va han pawi teh lul em!!

“LANNUNNEMI” thawnthu hian Mizote khawtlang mizia a tarlang chiang
hle a. Kan hnam kan la puitlin tawk loh vang a ni ang, Mizo mipui
zinga a tam zawk hi chuan mi rel leh sawichhiat kan la ching hle a.
Kan kam tam a, mi chhungkua buaina thuruk phei chu zep a hnekin (thian
tha-a inchhalte pawhin) sawinuam kan ti hle thin. “Tuma hnenah sawi
suh aw, nang i nia ka hrilh mai mai che …,” tiin thurukte kan puang
thin. Heng mi rel leh sawichhiat hian mite chhiatna a thlen thei tih
kan hre lo nge, kan hria a mahse sawi nuam kan ti ve hrim hrim? Dik
tak chuan mi rel hian engmah thatna leh hlawkna a nei lo. Hlawkna chu
sawi loh, kan va rela ten amah kan rel tih a hriat phei chuan boruak
tha lo tak, inhuatna hial a thleng thei a. Chubakah thenawmte kan rel
hian kan hriat loh hlanin khawtlang hruaitute hnenah emaw sawrkarah
emaw an thil tih dik loh (an thil tih sual palh emaw, a fel tawk
lohna) kan lo hek reng thin a lo ni. Tin, mi ka rel fo chuan, mi hian
min hmu tha lo duh khawp a; ka hriat loh hlanin midang hnenah min lo
rel ve fo thin. Mi rel that loh zia hre rengin Lal Isua chuan, “Sawi
sel suh u, sawi sela in awm loh nan. In sawisel ang bawkin an sawisel
ang che u; in tehna ngai bawkin an tehsak leh ang che u,” a lo ti a ni
(Mat 1:7).

Itsikna avanga mi sawichhiat (dawt sawi) hian mi dangte nun a
ti chingpen thei a. Midangte an nih tur ni thei lo leh an chanawm
hliah hliah pawh chang thei lovin a siam thei a, mi thenkhat phei chu
inbengkang thei tawh lo khawp hialin a sawisa thei a ni. Entir nan,
khaw pakhatah hian hmeichhe tleirawl hmel tha tak leh nungchang tha
tak pakhat hi a awm a. A pianna chhungkuain a lo zir ve bawk nen, mi
mit a lain, mi sawi pawh a hlawh hle. “He tleirawl hi zawng a nulat
hunah chaitu a va ngah dawn em!! Pasal tha tak a la hmu ngei ngei
ang,” tia tlangsawi a ni hial thin. Mahse, amah itsiktu a thian then
khatte chuan arukin a hming tihchhiat dan tur rigawt an lo zawng a;
kutkem neia sawi a lo ni ta a. Chu dawt thu leng chu mite ngaihven
zawng tak a lo ni a. Chu dawt hlawm vantlang mipuiin thu tak ang maia
an han bawl meuh chuan, chu hmeichhe tleirawl rilru lama la puitling
chiah lo leh la kimki ve tak chuan a tuar ta mauh lo! School kai tak
ngial pawh a hreh ta a. Chu chuan a zirlai a ngawng a, mahni
inrintawkna (self-confidience) a tlakcham phah hial a ni. Chutianga
kum a han vei a, pasal a han neih chuan a tleirawl laia mite rin ang
kha a ni ta hauh lo. Kutkem nei anga hming chhe ngai a nih avangin
tlangval fel tak tak ten an sit tlat a. Chuvangin a pasal hmuh chhun
pawh tlangval satliah, fel hranpa em em lo a ni. Chu nula chuan
sawichhiatna avangin a nih tur ang a ni thei ta lova, a chan tur awm
hliah hliah pawh a chan bawk a ni. A va han runthlak tak em!! Hei vang
hian Ethics (nun dan tha zirna) lama mi thiamte chuan mite chhiatna
nasa thlen khawpa dawt sawi emaw, mi rel emaw chu tual that tlukah an
ngai hial a ni. “A lang a pauvin mite tinain, mi nunna an la lo. Mahse
an tawngkamin mite beiseina leh chanpual a ti chingpen a; nung reng
siin mite engmah ti thei tawh lo, mitthi dinhmunah an dintir a ni,” an
ti hial a. Tawngkam khat pawimawhzia an hriat chian em avangin
mithiam-te pawhin, “Tawngkam khat hian mi nunna a la thei a, hamthatna
a thlen thei bawk,” an lo ti reng a ni.

Dik tak chuan heng mi rel leh sawichhiat hi rilru atanga lo
piang chhuak a ni a. Kan rilru Satana’n bu a khuarna thin hi englai
pawha kan vawn thianghlim a ngai tak zet a ni. Lal Isua’n mihring
rilru puthmang pawimawhzia a hre chiang hle a, chhungril atanga lo
chhuak chuan mite a tibawlhhlawh thin a ti hial a ni (Mk 7:23). Mi rel
chungchangah Thufing ziaktu chuan, “Pathian ngaihsak lo mi chuan a
kain a thenawmte a tiboral a … mi kamtam tei ruai mi chuan thurukte a
tilang a, mi rilru rinawm nei mi chuan thil a thup thin,” a lo ti bawk
(Thuf. 11:9-13). Tin, Tirhkoh Paula pawhin, “Thu tha lo reng in kaan
chhuak suh se, a tulzia ang zeal siam tha turin thu tha apiang
chhuakzawk rawh se, a ngaithlatute tan khawngaihna a lo nih theih
nan,” tiin thahnem ngai takin Ephesia khuaa ringtute a lo zirtir ve
bawk (Eph 4:29). L. Keivoma ziah ang deuh hian mahni rilru put hmang
siam tha duh hauh lo, ham thatna leh mite chhiatna zawnga tawngkam
thlum leh sur tak tak te, kha tak tak te thiam taka hlan theitu te chu
mi hlauhawm, mite chhiatna thlentu an ni a, thlanmuala mu tawhte ai
hian an lo hlauhawm zawk daih a ni.

No comments:

Post a Comment